Het spel tussen twee of meer kinderen lijkt vaak vooral gewoon leuk maar gaat bij vrij spelen dieper dan dat. Wanneer kinderen ruimte hebben voor hun eigen spel, is er vaak ook ruimte om zelf een oplossing te vinden voor een probleem onderling.
Wanneer een goedbedoelde tip wordt gegeven, kan de sfeer soms zomaar ineens omslaan. Mogelijk omdat er een soort competitie onderling optreedt. Of omdat er opeens een doel oftewel een verwachting is.
En dat is precies wat vrij spel zo mooi maakt. Spelen zonder doel of richtlijnen. Lekker aanrommelen zonder goedbedoelde bemoeienis van buitenaf. Er is ruimte voor de eigen verbeelding en fantasie!
Zo wordt er met gevonden stenen eigenhandig een muurtje gemetseld. Met spatels en zand (cement) wordt er druk gesjouwd en gebouwd. En van gras, water en zand wordt moddersoep gemaakt voor de bouwvakkers. Kinderen zitten volop inspiratie.
Het nut van vrijspelen
Niets is zo natuurlijk voor kinderen als spelen en specifiek bij het vrijspel staat de vrije keuze centraal. Het kind bepaald hoe, wat, waar, en hoe lang het speelt zodat het zelf invloed heeft op het spelverloop. Omdat dit niet wordt opgelegd ontstaat dit vanuit een intrinsieke motivatie waarbij ruimte voor creativiteit is.
Spelen draagt bij aan alle aspecten van de ontwikkeling, dus zowel aan de motorische, cognitieve, sociale, emotionele en morele ontwikkeling.
Vrijspelen kenmerkt zich doordat vaardigheden en inzichten op een natuurlijke manier eigen gemaakt worden. Een kind ontdekt van nature. Met deze inzichten spelen ze de situatie in hun spel na. Zowel wat ze geobserveerd hebben als een zelfbedachte creatieve variant daarop.
Deze zelfgecreëerde situatie is een veilige omgeving om te kunnen experimenteren. En het kind houdt de regie omdat het zelf bepaald wanneer het hier weer uitstapt.
Fantasiespel als verwerkingsproces
Kinderen die voldoende vrijheid ondervinden in hun spel, oefenen besluitvormingsvaardigheden, bewegen in hun eigen tempo, ontdekken hun interesses en ervaren hoe fijn het is om op te kunnen gaan in hun passie. De druk verdwijnt en creativiteit en fantasie krijgen volop ruimte.
Binnen dit fantasiespel is er ruimte om indrukken te verwerken. Door een situatie na te spelen, krijgt een kind meer grip op wat er is gebeurd en kan het leren omgaan met de gevoelens die daarbij vrijkomen. En jonge kinderen, die heel veel dingen voor het eerst meemaken, hebben een boel indrukken te verwerken! Het is een natuurlijke manier voor het opbouwen van sociaal-emotionele veerkracht. Speelgoed dat zich richt op de fantasie zal de nieuwsgierigheid van een kind blijven prikkelen.
Leun eens achterover
Wanneer de voordelen door deze manier van spelen aanspreken is het zinvol de tijdsbesteding van een kind niet te vol te plannen en te doseren met activiteiten. En ja, dat is soms een uitdaging in een tijd waarin veel ` moet`. Maar- al lijkt dit soms lastig- leun eens achterover! Het kan goed helpen om dit visueel te maken door er iets tastbaars bij te pakken en dit rustig naar een kind te benoemen zodat het duidelijk overkomt. Een kind zal daar in eerste instantie zeker even aan moeten wennen. Desnoods wordt hierbij in het begin gebruik gemaakt van een kookwekker.
Speelgoed met een open einde
Open-einde speelgoed is speelgoed zonder vaststaand doel dat een kind op steeds weer verschillende manieren kan gebruiken, afhankelijk van de fantasie, creativiteit, stemming en zelfs het jaargetijde. Het kind is de regisseur van het spel en er zijn geen van tevoren opgelegde beperkingen of spelregels. Zo is er geen goed of fout en zorgt het voor oneindig speelplezier.
Voorbeelden van duurzaam speelgoed met een open einde vind je hier.
Ook bestaat er mooi duurzaam speelgoed voor buiten waarbij de fantasie geprikkeld wordt door de vormgeving. Een mooi voorbeeld hiervan is het constructiespeelgoed stick-lets– origineel en duurzaam speelgoed waarbij de mogelijkheden eindeloos zijn!
Veel speelplezier!
